Autor: Krystian Linka
•
8 października 2025
Układ SZR to rozwiązanie niezbędne w przypadku agregatów przeznaczonych do zastosowań komercyjnych. Dzięki niemu cały proces przełączania źródeł zasilania odbywa się bez udziału człowieka, co znacznie zwiększa komfort i bezpieczeństwo użytkowania. Czym jest system SZR? Na czym polega jego działanie i jak wpływa na sposób pracy agregatu prądotwórczego? Czym jest SZR i jak działa w połączeniu z agregatem? System SZR (Samoczynne Załączanie Rezerwy) to rozwiązanie umożliwiające automatyczne przełączenie zasilania pomiędzy siecią energetyczną a agregatem prądotwórczym w chwili zaniku napięcia w sieci. Po przywróceniu energii sieciowej system samoistnie odłącza agregat i przywraca zasilanie sieciowe. Mechanizm ten funkcjonuje dzięki nowoczesnym sterownikom, które w sposób ciągły kontrolują parametry sieci elektroenergetycznej, takie jak częstotliwość, napięcie fazowe oraz napięcia międzyfazowe. Dzięki temu system reaguje natychmiast, nawet przy krótkotrwałych przerwach w dostawie prądu. Samoczynne załączanie rezerwy w agregacie prądotwórczym nie zmienia charakteru pracy samego generatora, lecz wspiera funkcję automatycznego reagowania na zanik napięcia w sieci. Dzięki układowi SZR agregat pozostaje w trybie gotowości i w momencie utraty zasilania otrzymuje sygnał do uruchomienia się bez udziału operatora. Z reguły rozruch następuje po około kilku lub kilkudziesięciu sekundach od zaniku prądu, co zapewnia szybkie przejęcie zasilania przez urządzenie. Wyłączenie następuje również automatycznie po chwili od powrotu napięcia w sieci. Dodatkowy czas opóźnienia pozwala uniknąć wielokrotnego restartu w przypadku, gdy zasilanie nie jest jeszcze w pełni stabilne. Istotnym elementem działania układu jest także stałe utrzymywanie akumulatora agregatu w pełnym naładowaniu, dzięki czemu urządzenie pozostaje zawsze gotowe do pracy, a ryzyko jego rozładowania zostaje całkowicie wyeliminowane. Jak działa funkcja autostartu w agregatach prądotwórczych? Agregat prądotwórczy z funkcją autostartu wyposażony jest w zaawansowany układ sterowania zasilaniem, który na bieżąco monitoruje parametry sieci elektrycznej. W chwili, gdy system wykryje przerwę w dostawie prądu lub nieprawidłowe parametry sieci, natychmiast inicjuje rozruch agregatu i przełącza zasilanie odbiorników na źródło awaryjne. Dzięki temu cały proces odbywa się bez konieczności ingerencji człowieka, a odbiorniki otrzymują energię praktycznie bez zakłóceń. Kiedy sieć wraca do stabilnej pracy, sterownik automatycznie odłącza agregat i przywraca zasilanie z głównego źródła, co eliminuje ryzyko niepotrzebnego zużycia paliwa. W przypadku dłuższych awarii urządzenie może pracować nieprzerwanie przez wiele godzin, a w odpowiednich konfiguracjach – nawet dni. Czas zależy głównie od pojemności zbiornika paliwa oraz wydajności samego agregatu. To sprawia, że systemy te świetnie sprawdzają się zarówno w obiektach komercyjnych, jak i w infrastrukturze krytycznej. Gdzie stosuje się SZR – przykłady branż Układy SZR instalowane są przede wszystkim w obiektach, w których nie można dopuścić do przerwy w dostawie energii. Do obiektów, w których wymagana jest szczególnie wysoka niezawodność zasilania, zalicza się przede wszystkim infrastrukturę użyteczności publicznej. Należą do niej m.in.: szpitale i stacje pogotowia ratunkowego, jednostki straży pożarnej, banki i placówki finansowe, komendy policji oraz obiekty wojskowe, urzędy państwowe o strategicznym znaczeniu, centra przetwarzania danych (Data Center), obiekty telekomunikacyjne i systemy łączności, ujęcia wody, produkcję żywności fermy drobiu. Musisz to wiedzieć! W przypadku placówek medycznych nawet kilkusekundowe wahania zasilania mogą stworzyć realne zagrożenie dla życia i zdrowia pacjentów, dlatego oprócz zasilania dwustronnego wdraża się tam również systemy gwarantowanego podtrzymania energii. Z kolei w bankach czy obiektach administracyjnych głównym zadaniem SZR jest ochrona przed stratami finansowymi i organizacyjnymi, jakie mogłyby wyniknąć z nagłego blackout. Jak wdrożyć system SZR w swojej firmie? Proces wdrożenia systemu SZR w firmie powinien być zawsze dopasowany do charakterystyki obiektu i rodzaju zasilania, z którego korzysta dane przedsiębiorstwo. Dobór tego rodzaju instalacji nie może być przypadkowy – kluczowe znaczenie ma zarówno parametr odbiorników, jak i sposób, w jaki przedsiębiorstwo funkcjonuje na co dzień. Układy samoczynnego załączania rezerwy mogą przyjmować formę niezależnych konstrukcji – wolnostojących, montowanych na fundamencie lub cokole – a także kompaktowych modułów w zabudowie metalowej lub tworzywowej. Najczęściej spotykane konfiguracje to zestawienia typu sieć–agregat prądotwórczy oraz sieć–sieć. Podstawą ich konstrukcji są zazwyczaj dwa styczniki o odpowiednio dobranym prądzie znamionowym bądź komplet wyłączników współpracujących z modułem nadzorującym napięcie. Zadaniem automatyki SZR jest ciągłe monitorowanie parametrów i właściwa reakcja na każde odchylenie od normy. Ważnym aspektem wdrożenia jest uwzględnienie zabezpieczeń. W każdym układzie SZR instalowane są blokady elektryczne i mechaniczne, które eliminują ryzyko jednoczesnego podania energii z dwóch źródeł. Odpowiednie zaprogramowanie czasu przełączenia również nie jest bez znaczenia. W przypadku odbiorników o charakterze indukcyjnym, takich jak silniki, należy zadbać, aby czas przerwy pozwolił wytłumić napięcie szczątkowe (zwykle powyżej 0,4 s). W przypadku urządzeń wymagających podtrzymania pracy bez zakłóceń – jak systemy serwerowe czy aparatura medyczna – czas reakcji układu musi być znacznie krótszy i nie przekraczać 0,25 s. Serwis i testowanie systemów SZR i autostartu Zapewniamy pełne wsparcie w zakresie projektowania, uruchamiania i testowania systemu SZR. Oferujemy kompleksową obsługę serwisową agregatów prądotwórczych – nasi technicy przeprowadzają szczegółową diagnostykę, regulację parametrów pracy oraz weryfikację poprawności działania układów Samoczynnego Załączania Rezerwy. Dzięki temu zyskujesz pewność, że system SZR w firmie działa sprawnie i niezawodnie. Oferujemy kontrolę stanu technicznego elementów składowych układu SZR, w tym: obwodów monitorowania napięć w torach zasilających, obwodów odwzorowujących położenie wyłączników i styczników, blokad elektrycznych i mechanicznych zabezpieczających przed błędnym przełączeniem, obwodów sterowania ręcznego i automatycznego aparatury komutacyjnej, obwodów wyłączeń awaryjnych, układów wyboru i doprowadzenia napięcia sterującego, zasilaczy podtrzymujących pracę automatyki SZR, przekaźników pośrednich i modułów powielających sygnały, obwodów odpowiedzialnych za rozruch agregatu prądotwórczego, systemów sygnalizacji lokalnej i zdalnej, napędów silnikowych wyłączników mocy, obwodów odciążania zapewniających stabilność pracy. Zainwestuj w automatyczne bezpieczeństwo zasilania W czasach rosnącego zapotrzebowania na energię oraz coraz częstszych problemów z niezawodnością sieci elektroenergetycznych ryzyko wystąpienia blackoutów staje się bardzo realne. Dłuższy brak zasilania może zatrzymać procesy produkcyjne, doprowadzić do uszkodzenia urządzeń czy nawet skutkować utratą cennych danych. Dlatego każda firma powinna przygotować się na takie sytuacje. Organizacje, które ignorują ten problem, ryzykują nie tylko wysokimi kosztami przestojów, lecz także utratą wiarygodności w oczach klientów i partnerów biznesowych. Jak temu przeciwdziałać? Zainwestuj w agregat prądotwórczy wyposażony w automatykę SZR, który zapewni ciągłość działania przedsiębiorstwa podczas awarii prądu.